Tilbury
Identificatie |
| Objectnummer | V1973-2444 |
| Bouwperiode | 1914 |
| Locatie van bewaring | Karrenmuseum |
Typologering |
| Objectcategorie 1 | rijtuigen |
| Objectcategorie 2 | 2-wielige voertuigen |
| Objectnaam | tilbury |
| Titel | Tilbury |
Beschrijving |
| Beschrijving | De tweewielige kar zou voor het eerst in Engeland worden aangepast aan personenvervoer, een evolutie die onder de algemene noemer ‘charrette Anglaise’ binnen Europa verspreid zou geraken. Charrette Anglaise omvat een grote groep aan gelijkaardige, tweewielige lichte, geveerde rijtuigen op grote wielen. Kenmerkend waren de eenvoudige bak of kuip, met of zonder kap, en een open voorzijde met een instap en een spatscherm. Om slingerbewegingen tijdens het rijden in te perken, werden de berriebomen van het inspan vaak afzonderlijk aan de achterzijde van de bak gekoppeld, waar zij onderling met een dwarsveer verbonden konden worden. Daarnaast werd de vering doorgaans beperkt tot twee enkele bladveren.
In het laatste kwart van de negentiende eeuw tot het midden van de twintigste eeuw werd deze charrette Anglaise , dankzij zijn eenvoud in vorm, besturingsgemak en diverse gebruiksmogelijkheden, een zeer populair transportmiddel, zowel op het platteland als in de stad. Tot deze familie worden onder andere de buggy, de gig en de Tilbury gerekend.
Een Tilbury is een door paarden getrokken tweewielig rijtuig, geschikt voor het transport van twee personen. De zitbank kon doorgaans met een opklapbare kap overdekt worden. Een tweewielige Tilbury wordt als een negentiende-eeuwse variant op de gig beschouwd. In Duitsland kon dit type ook onder de term dog-cart voorkomen.
De Tilbury werd in het begin van negentiende eeuw uitgevonden door de Londense rijtuigbouwer ‘Tilbury’ voor de rekening van Fitzroy Stanhope. Het voertuig kreeg de naam ‘Stanhope gig’ en leek sterk op zijn voorganger de gig. In 1830 veroorzaakte de Brusselse rijtuigbouwer Joseph Jean D'Ieteren sensatie met zijn ontwerp van de Tilbury, waarmee hij de karakteristieke typologie van het voertuig bepaalde. De kuip van zijn Tilbury werd opgehangen tussen een frame van twee doorlopende berriebomen en een dwarshout aan de achterzijde. Het frame bestond uit één geheel, dat haaks achter kuip werd gebogen. Ook de wielvelgen zou hij uit één stuk maken, gebogen in de perfecte cirkel.
In de loop van negentiende eeuw werd de Tilbury een populair transportmiddel voor zowel de gegoede burgerij in de stad als voor de boerenbevolking op het platteland. Het voertuig onderging diverse modegrillen, zoals bijvoorbeeld een uitgesproken ronde zitting op een rechthoekige opbergruimte. Tegen de eeuwwisseling kreeg de tilbury eerder een hoekige of een gebogen vorm. Tot slot werd een Tilbury gedurende een lange periode ook als een vierwielig rijtuig gebouwd.
Dit voertuig uit Wouw is vermoedelijk een Tilbury met schelpvormige kuip, gelijkaardig aan de in riemen opgespannen kuip van de cabriolet. |